نخستین نشست وزرای «گروه هفت» در ایتالیا برای حفظ میراث مشترک فرهنگی بشر
خبر خوب روز های نخست سال تازه خورشیدی و نوروزی:
وزرای فرهنگ هفت کشور بزرگ صنعتی جهان برای نخستین بار در روزهای پنجشنبه و
آدینه ٣٠و ٣١ مارس/ ١٠ و ١١ فروردین درشهر تاریخی فلورانس – ایتالیا – گرد آمدند تا به گفته وزیر
فرهنگ ایتالیا « دیپلماسی فرهنگی » را در دستور کار کشورها قرار دهند .
این نشست با عنوان «فرهنگ، ابزار گفتگو میان ملّتها»، قصد دارد افکارعمومی و نیز توجه دولتها را به
ضرورت حفظ میراث فرهنگی مشترک بشر جلب نماید.
بگفتۀ وزیر فرهنگ ایتالیا، داریو فرانچسکینی، تخریب شهرک باستانی پالمیر در سوریه بدست داعش،
وجدان های بیدار را در سراسر جهان آزرد و لزوم توجه دولت ها را به حفظ اینگونه آثار آشکار کرد.
ایتالیا که وارث یکی از غنیترین آثار فرهنگی جهان است و فلورانس شهر زادگاه رنسانس، از نظر مقامات ایتالیا،
از مشروعیت کامل برای برگزاری چنین نشستی برخوردار است.
ایتالیا در سال ٢٠١٥ خواستار تشکیل یک نیروی دخالت سریع بین المللی، نوعی «کلاهآبیهای فرهنگی» گردید تا
به دفاع از میراث فرهنگی بشر که در جنگها و بلایای طبیعی در خطر نابودی قرار دارند، بشتابد. این کشور،
یک سال پس از آن، با همکاری یونسکو گروۀ ویژهای مرکب از ٦٠ کارشناس ورزیده به این منظور تشکیل داد.
نشست فرهنگی این دو روز، نخستین گردهمآئی موضوعی گروه هفت نیز محسوب میشود و راه را برای
برگزاری دیدارهای تخصصی دیگری در زمینههای بهداشت، حفظ محیط زیست، حمل و نقل و ... می گشاید
در روزهایی که این نشست فرهنگی مهم برای دفاع از میراث فرهنگی بشر با همکاری سازمان یونسکو تشکیل شده ؛
گزارش های کارشناسان میراث فرهنگی ایران می گویند : « به دلیل بی توجهی سازمان میراث ؛ محوطه
جهانی پاسارگاد در حال فرسودگی ست .»
دکتر عبداعظیم شاکرمی مهندس سازه و ژئو تکنیک در گفت و گو باسرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان
ایران توضیح می دهد که چگونه کل محوطه جهانی پاسارگاد که از آن به عنوان یک معماری درخشان و عظیم نام
می برد روز به روز فرسوده تر می شود و برای جلوگیری از آسیب های بیشتر نیازمند توجه جهانی ست .
دكتر عبدالظيم شاكرمي می گوید : در شهر پاسارگاد، هفت ستارهي مهم مهندسي
ميدرخشد كه با آنها ميتوان آسمان هنر، معماري و زمينههاي مهندسي را بازخواني كرد،
كه اينها تل تخت، زندان سليمان، آرامگاه كوروش، چهار كاخ و كوشك و محوطهي
آبنماهاي اطراف كاخها را دربر ميگيرد و نمادهاي گوناگوني مانند انسان بالدار نيز در
ميان آنها ديده ميشود.
وي با اشاره به اينكه در پاسارگاد مهندسي پيچيده، اما قابل قرائتي وجود دارد، گفت:
دو نوع مهندسي در بناهاي اين محوطه وجود دارد؛ نخست مهندسي حجيم و سنگي
مانند آنچه در تل تخت، آرامگاه كوروش و زندان سليمان وجود دارد كه متاسفانه رسيدگي
لازم به آنها در ارتباط با مهندسيشان نميشود، زيرا براي حفاظت از اين سه بنا بايد
با مهندسي آنها آشنا بود.
او ادامه داد: مهندسي نوع دوم در اين مجموعه به ظرافت براي ضد زلزله بودن آثار
و جلوگيري از رطوبتزدگي مربوط ميشود
اكرمي در ادامهي صحبتهاي خود گفت: در بناهاي پاسارگاد سه مطلب اهميت زيادي دارد،
زلزله، رطوبت و سستي خاك.
وي توضيح داد: در پاسارگاد تمام بناها پيهاي چند لايه دارند تا پيها مقابل سستي
خاك مقاوم، در مقابل زلزله قابل سرخوردن و در مقابل رطوبت نفوذناپذير باشند.
در آثار پاسارگاد بهدليل قرارگيري روي خط زلزله و خاك سست، مهندسي عالياي به
كار رفته است كه نشان ميدهد دو هزار و پانصد سال پيش سازندگان پاسارگاد مهندسي زلزله، رطوبت و نشست زمين را به خوبي ميشناختند.
او با بيان اينكه نوع مهندسي به كار رفته در كاخها ظريف و در تل تخت و آرامگاه
كوروش عظيم و باشكوه است، ادامه داد: تل تخت را ميتوان پدر تخت جمشيد دانست،
زيرا تخت جمشيد با كيفيت كمتري از روي تل تخت ساخته شده است. در واقع،
تخت جمشيد را داريوش پس از ساخت پاسارگاد توسط كوروش ساخت؛ ولي ابتكارهاي
به كار رفته در بناهاي پاسارگاد به مراتب بالاتر و پچيدهتر از بناهايي است كه زمان
داريوش ايجاد شدند.
وي تأكيد كرد: به اين ترتيب ميتوان گفت پچيدهترين مهندسي پي امروزي، آن زمان
در اين بناها به كار رفته است، بهطوري كه پيها لغزنده هستند تا در
زمان زلزله بناها آسيب نبينند.
شاكرمي با بيان اينكه در پاسارگاد بايد بهدنبال شهري بود كه آثار خشتي آن از بين رفته است،
گفت: آنچه باقي مانده، سنگ است كه در بناها به دو رنگ سياه و سفيد يا خردلي ديده ميشوند. اين دو نوع سنگ خاصيتهاي متفاوتي دارند بهطوري كه در استفاده از آنها هنر معماري
و مهندسي با يكديگر تركيب شده است.
شاكرمي در ادامه گفت: تل تخت بايد مانند تخت جمشيد از خاكهاي ارگانيك پاكسازي شود.
در مقبرهي كوروش نيز بايد مرمتها بهصورت علميتر، بويژه براي پلهها انجام شود.
او همچنين دربارهي سنگهاي سياه كاخها و كوشكها، توضيح داد: اين سنگها ارزش و عملكرد مهندسي زيادي دارند؛ اما متأسفانه بهشدت در حال فرسوده شدن هستند و بايد فكري به
حال آنها كرد.
شاكرمي اضافه كرد: مهندسي به كار رفته در بناهاي پاسارگاد نشان از اين دارد كه اين
محل يك تفريحگاه تابستاني نبوده، بلكه معماري عظيمي در آنجا وجود داشته است و بهدليل ويژگيهاي خاصي كه دارد بايد براي جلوگيري از آسيب بيشتر آنها اقدام شود. به این ترتیب حالا که وزرای فرهنگ هفت کشور بزرگ صنعتی جهان « دیپلماسی فرهنگی »
و حفظ میراث فرهنگ و تمدن بشری را در دستور کار خود قرار داده اند ؛ وظیفه وجدان های
بیدار ایرانیان و فعالان حفظ میراث فرهنگی ست که وضعیت پاسارگاد جهانی و دیگر
بازمانده های درخشان تمدن کهن ایران و میراث های جهانی رامورد توجه آن ها قرار دهند .